Przed zespołami HR i L&D nie lada wyzwanie: przejęcie opieki nad zdrowiem psychicznym swoich pracowników

Przyczyny problemów ze zdrowiem psychicznym mogą być różne i często powstają na skutek  połączenia się kilku czynników: predyspozycji genetycznych, zmian społecznych, zmian w życiu osobistym, dostosowania społecznego, problemów finansowych, niezadowolenia z pracy itd. 

W 2021 roku łączna liczba osób cierpiących na jakąś formę zaburzeń lub chorób psychicznych w Czechach wynosiła ponad 756 tys. pacjentów, oznacza to że w latach 2010-2021 doszło do wzrostu o 22%. Ponadto 86% nowo zdiagnozowanych pacjentów z depresją w 2020 roku było w wieku produkcyjnym, czyli pomiędzy 25 a 65 rokiem życia.

Potrzeba strategicznej profilaktyki w miejscach pracy

Główny powód, dla którego firmy powinny dbać o dobrostan psychiczny swoich pracowników, to oczywiście kwestia etyczna. Ale wymiar etyczny ma też swoją konkretną wartość  w postaci wydajności pracownika, tym samym również wartość pieniężną. 

Kolejnym czynnikiem, bardzo kosztownym, jest czas oraz pieniądze związane ze znalezieniem odpowiedniego zastępstwa za chorych czy zwolnionych pracowników. „Niektóre firmy pozwalają odejść doświadczonemu i wdrożonemu pracownikowi, który zarabia 50 tys. czeskich koron miesięcznie, aby następnie w to samo miejsce zatrudnić równie kompetentnego pracownika, ale już za 80 tys. czeskich koron miesięcznie” – zwraca uwagę na tego typu praktyki Filip Kahoun, doświadczony menedżer oraz trener leadership oraz personal brandingu.

Innymi słowy: Firmy najzwyczajniej nie mogą sobie dłużej pozwolić na zaniedbywanie kwestii zdrowia psychicznego swoich pracowników. Wręcz przeciwnie, konieczne jest aby działy HR i L&D wkładały więcej pracy oraz zasobów w higienę psychiczną pracowników; co w rezultacie wesprze cele biznesowe.

Rozwój zawodowy jako podstawa dobrostanu psychicznego

Zespoły pracownicze, które w trakcie pandemii częściowo się rozpadły przechodzą sprawdzian wytrzymałości, powoli starają się odbudować to, co zostało utracone.  Dodatkowo tsunami nowych technologii, sztucznej inteligencji czy też praca zdalna niosą ze sobą dodatkową presję odnośnie wydajności, przyswajania coraz to nowszej wiedzy i sprostanie wyższym oczekiwaniom.

Dlatego tak ważne jest, aby Twoi pracownicy mieli dostęp do profesjonalnych szkoleń oraz możliwość rozwoju. Potrzebują tego do wykonywania swojej codziennej pracy. Poczucie ciągłego pozostawania w tyle, nadrabiania, doganiania innych może być czynnikiem stresogennym, który wpływa na  zdrowie psychiczne.

Szkolenia specjalistyczne w trosce o zdrowie psychiczne

Firmy postępowe już to zrozumiały.  Oprócz niezbędnych szkoleń zawodowych, temat psychohigieny jest stałym elementem strategii szkoleniowej firmy. W takich firmach działy HR lub L&D opracowują długoterminowe programy, w trakcie których pracownicy uczą się w jaki sposób dbać o swój dobrostan (well-being) oraz zdrowy styl życia.  Niestety dotyczy to wciąż tylko 16% badanych przez nas firm.

„Szkoły w pewnym stopniu zrobiły z nas kandydatów do programu Jeden z dziesięciu.  Jednakże nie nauczyły nas tego, co istotne – jak radzić sobie z natłokiem pracy oraz jak długoterminowo dbać o swoje zdrowie psychiczne.  Dopóki w podstawie programowej coś się nie zmieni, rolę tę muszą po prostu przejąć firmy. W przeciwnym wypadku menedżerowie i działy HR będą bez przerwy tracić zdolnych i utalentowanych pracowników” – dodaje Kahoun.

I tutaj pojawia się nie lada orzech do zgryzienia.  Specjaliści ds. HR oraz trenerzy muszą wykonać jednocześnie dwa zadania.  Z jednej strony muszą zapewnić programy rozwojowe, które pomogą pracownikom w utrzymaniu właściwej kondycji psychicznej, z drugiej strony muszą regularnie informować pracowników o istnieniu tych programów. Posiadanie oferty na papierze a wdrażanie jej z sukcesem to dwie różne rzeczy. Nierzadko zdarzają się sytuacje, w których firmy oferują szkolenia z zakresu psychohigieny, ale wie o nich niewielka liczba pracowników lub korzystają z nich sporadycznie. Brakuje długofalowej strategii. 

Otwarta komunikacja oraz dawanie przykładu są nieocenione

Eksperci są zgodni co do tego, że temat opieki nad zdrowiem psychicznym będzie kluczowym tematem przyszłości – na poziomie osobistym, zawodowym i społecznym. Dlatego w firmach należy otwarcie mówić o problemach psychologicznych jako o istotnej kwestii, która może mieć poważne konsekwencje.

W tym wypadku strategiczną rolę odgrywa właśnie kadra kierownicza, działy HR i L&D. To oni powinni nieustannie kształcić się w zakresie: jak efektywnie kierować swoimi zespołami i jak tworzyć atmosferę w miejscu pracy, która pozwala pracownikom (bez ryzyka) dzielić się swoimi lękami i obawami). Liderzy zespołów, którzy nie boją się postawić na swoim mogą doskonale motywować swoich pracowników stając się dla nich przykładem.

Filip Kahoun komentuje: „Bycie dobrym szefem dzisiaj nie polega tylko na zarządzaniu ludźmi jak robotami. Trzeba też być dobrym psychologiem, żeby wiedzieć jak pracować z różnymi charakterami i osobowościami. Trzeba wiedzieć nie tylko jak zachęcić tych ludzi do pracy, ale także jak nie dopuścić do ich wypalenia zawodowego oraz wyczerpania.”

Wczesne rozpoznanie sygnałów ostrzegawczych

Oprócz bezpośredniej pracy z ludźmi należy w firmach wdrożyć system monitorujący określone wskaźniki, które mogą pomóc w zapobieganiu problemom psychologicznym pracowników. Liderzy zespołów, menedżerowie i specjaliści HR powinni nauczyć się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze wskazujące na to, że coś jest nie tak, np. duża fluktuacja pracowników, powtarzające się nieobecności czy skargi.  Czasami niewykorzystany urlop może być takim sygnałem ostrzegawczym.

Dział HR, we współpracy ze specjalistami, powinien stworzyć taki system „pomocnych dłoni” oraz bezpiecznych przystani, gdzie problemy mogą być rozwiązywane natychmiast. Odkładanie problemu na później sprawi, że wszelkie działania następcze będą oczywiście droższe.

Udana droga wiedzie przez sens życia (i pracy)

Jako specjaliści HR i L&D nie powinniście zapominać o ostatniej kwestii… a właściwie to może o pierwszej – waszej strategii. Strategia, która chroni zdrowie psychiczne waszych pracowników oraz zapewnia im dobre samopoczucie, powinna być oparta na fundamentach sensownej pracy:

• poczucie bycia docenionym i wkładu osobistego 
• sprawiedliwe wynagrodzenie 
• zakres obowiązków na miarę możliwości
• otwarte i pomocne kierownictwo
• poczucie szacunku i stabilności
• bezpieczne i inspirujące środowisko
• możliwość popełniania błędów
• możliwość rozwoju i nauki

Dzień pracy trwa zazwyczaj osiem godzin, pięć lub więcej dni w tygodniu. Jeśli Twój pracownik jest nieszczęśliwy w pracy, odbije się to na jego zdrowiu psychicznym a w konsekwencji spadnie jego wydajność.  Zaś szczęśliwy pracownik jest najlepszą wartością dodaną dla Twojego zespołu i firmy.

Jak pokonywać trudności

Ewa Strzyżewska

Ten kurs to wprowadzenie do świata budowania siły wewnętrznej w dojrzały, holistyczny sposób. W jego trakcie porozmawiamy o tym, czym jest grit i rezyliencja i dlaczego stanowią kompetencje przyszłości.

Pokaż kurs